Bài thơ Sang thu - Trường Mầm Non Ánh Dương

Từ cuối hạ sang thu, đất trời có những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự biến chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng những cảm nhận tinh tế, giàu sức biểu cảm trong bài thơ Sang thu. Bài thơ sẽ được giới thiệu để tìm hiểu trong chương trình Ngữ văn lớp 9.

Mầm Non Ánh Dương sẽ cung cấp tài liệu giới thiệu về nhà thơ Hữu Thỉnh, bài thơ Sang thu. Hy vọng có thể giúp ích cho học sinh trong quá trình tìm hiểu về tác phẩm này. Mời tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.

This post: Bài thơ Sang thu

Sang thu

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

I. Đôi nét về nhà thơ Hữu Thỉnh

– Hữu Thỉnh (sinh năm 1942), tên đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh.
– Quê ở Tam Dương, Vĩnh Phúc.

– Năm 1963, ông nhập ngũ rồi trở thành cán bộ văn hóa tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu sáng tác thơ.

– Ông đã tham gia Ban chấp hành hội nhà văn Việt Nam các khóa III, IV, V.

– Năm 2000, Hữu Thỉnh trở thành Tổng thư ký Hội nhà văn Việt Nam.

– Năm 2005, ông là Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam.

– Năm 2010, Hữu Thỉnh là Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam kiêm Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam.

– Một số tác phẩm: Từ chiến hào đến thành phố, Đường tới thành phố, Mưa xuân trên tháp pháo…

II. Giới thiệu về bài thơ Sang thu

1. Hoàn cảnh sáng tác

Bài thơ sáng tác năm mùa thu năm 1977, in trong tập Từ chiến hào đến thành phố (NXB Văn học, 1991).

2. Thể thơ

Bài thơ “Sang thu” thuộc thể thơ năm chữ.

3. Bố cục

Gồm 3 phần:

Phần 1. Khổ thơ đầu: Thiên nhiên lúc giao mùa với những tín hiệu của mùa thu.
Phần 2. Khổ thơ tiếp: Thiên nhiên lúc vào thu.
Phần 3. Khổ còn lại: Suy nghĩ về cuộc đời lúc chớm thu.

4. Ý nghĩa nhan đề

Bài thơ có một nhan đề ngắn gọn: “Sang thu”. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ, nếu đúng theo ngữ pháp phải là “Thu sang”. Từ đó, nhan đề này đã nhấn mạnh hơn vào khoảnh khắc biến chuyển của đất trời – mùa thu đã đến với những tín hiệu đặc biệt. Không dừng lại ở đó, nhan đề còn gửi gắm ý nghĩa biểu tượng. Đó còn là khoảnh khắc chuyển giao giữa tuổi trẻ sang độ tuổi thực sự từng trải, trưởng thành, vững vàng. Việc sử dụng nhan đề trên đã cho thấy những cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về sự chuyển mình của đất trời trong khoảnh sang thu.

5. Mạch cảm xúc

Sang thu chính là bức thông điệp của khoảnh khắc giao mùa. Từ những tín hiệu của mùa thu đến khung cảnh thiên nhiên lúc vào thu, tác giả đã có những suy tư sâu sắc về cuộc đời.

6. Nội dung

Từ cuối hạ sang thu, đất trời có những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự biến chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng những cảm nhận tinh tế, giàu sức biểu cảm trong bài thơ Sang thu.

7. Nghệ thuật

Thể thơ năm chữ, ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh giàu sức biểu cảm…

III. Dàn ý phân tích Sang thu

(1) Mở bài

Dẫn dắt, giới thiệu về nhà thơ Hữu Thỉnh, bài thơ Sang thu.

(2) Thân bài

a. Tính hiệu của mùa thu

– Những tín hiệu mùa thu đặc trưng được cảm nhận qua từng giác quan: khứu giác (hương ổi), xúc giác (gió se), thị giác (sương chùng chình qua ngõ).

– Sự bất ngờ, bâng khuâng qua các từ “bỗng”, “hình như” khi “thu đã về”.

b. Thiên nhiên lúc vào thu

– Không gian đất trời vào thu bằng những dấu hiệu và hình ảnh “sông dềnh dàng”, “chim vội vã”: Sông cạn nước đã chảy chậm hơn, đàn chim đã bắt đầu bay đi tránh rét.

– Phép nhân hóa “mây vắt nửa mình”: những đám mây như một dải lụa nửa nghiêng về mùa hạ, nửa ngả về mùa thu.

c. Suy nghĩ về cuộc đời

– Hình ảnh tả thực về các hiện tượng của tự nhiên “mưa, nắng, sấm” : mùa hè thường nắng nhiều, mưa nhiều, nhưng khi sang thu thì tất cả đã vơi dần.

– Hình ảnh biểu tượng: Sấm là những biến đổi bất thường, hàng cây đứng tuổi chỉ những con người từng trải sẽ vững vàng hơn.

(3) Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Sang thu.

Xem thêm Bài thơ Sang thu