Ancol, Phenol và Dẫn xuất Halogen: Bài tập luyện tập – Hóa 11 bài 42

Các em đã tìm hiểu về tính chất vật lý, tính chất hóa học, cách phân loại điều chế và ứng dụng của Ancol, Phenol và dẫn xuất của Halogen trong các bài học trước.

Việc củng cố, hệ thống lại kiến thức về dẫn xuất Halogen, Ancol, Phenol về tính chất hóa học, tính chất vật lý, cách điều chế, ứng dụng và rèn luyện kỹ năng viết phương trình là điều rất cần thiết. Vì vậy chúng ta hãy tham khảo bài viết này.

This post: Ancol, Phenol và Dẫn xuất Halogen: Bài tập luyện tập – Hóa 11 bài 42

I. Ancol, Phenol, dẫn xuất Halogen: Kiến thức cần nắm vững

– Sơ lược tính chất của ancol, phenol và halogen như bảng sau

	Dẫn xuất halogen C_xH_yX	Ancol C_nH_{2n + 1}OH	Phenol C₆H₅OH
Bậc của nhóm chức	Bậc của dẫn xuất halogen bằng bậc của nguyên tử C liên kết với nhóm chức	Bậc của ancol bằng bậc của nguyên tử cacbon liên kết với nhóm -OH
Thế X hoặc OH	C_xH_yX → C_xH_yOH	C_nH_2n+1OH → C_nH_2n+1Br 2C_nH_2n+1OH →(t^o, xt) C_nH_2n+1O C_nH_2n+1 + H₂O
Thế H của -OH		2ROH + 2Na → 2RONa + H₂ R là C_nH_2n+1 hoặc C₆H₅
Phản ứng tách HX hoặc H₂O	C_nH_2n+1X → C_nH_2n + HX	C_nH_2n+1OH →(t^o, xt) C_nH_2n + H₂O
Phản ứng thế H ở vòng benzen			C₆H₅OH →(+Br₂) Br₃C₆H₂OH C₆H₅OH →(+HNO₃/H₂SO₄) (NO₂)₃C₆H₂OH
Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn		RCH₂OH →(CuO, t^o) RCH=O RCH(OH)R¹ →(CuO, t^o) RCO R¹
Điều chế	Thế H của hidrocacbon bằng X. Cộng HX hoặc X₂ và anken, ankin,…	Cộng H₂O vào anken. Thế X của dẫn xuất halohgen. Điều chế etanol từ tinh bột.	Thế H của benzen. Oxi hóa cumen.

II. Ancol, Phenol và dẫn xuất Halogen: Bài tập luyện tập

* Bài 1 trang 195 SGK Hóa 11: Viết công thức cấu tạo, gọi tên các dẫn xuất halogen có công thức phân tử C₄H₉Cl; các ancol mạch hở có công thức phân tử C₄H₁₀O, C₄H₈O.

* Lời giải:

– Các dẫn xuất của Halogen có công thức phân tử: C₄H₉Cl

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-Cl: 1-Clobutan

CH₃-CH₂Cl-CH-CH₃: 2-Clobutan

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-Cl: 1-Clo-2metylpropan

CH₃-C(CH₃)₂Cl: 2-Clo-2-metylpropan

– Các ancol mạch hở có công thức phân tử: C₄H₁₀O

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-OH: butan-1-ol

CH₃-CH₂-CH(OH)-CH₃: butan-2-ol

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-OH: 2-metylpropan-2-ol

CH₃-C(CH₃)₂OH: 2-metylpropan-2-ol

– Các ancol mạch hở có công thức phân tử: C₄H₈O

CH₂=CH-CH₂-CH₂-OH: but-3-en-1-ol

CH₃-CH=CH-CH₂-OH: but-2-en-1-ol

CH₂=C(CH₃)-CH₂-OH: 2-metylpropan-2-en-1-ol

* Bài 2 trang 195 SGK Hóa 11: Viết phương trình hóa học của phản ứng giữa etyl bromua với dung dịch NaOH đun nóng ; dung dịch NaOH + C₂H₅OH đun nóng.

* Lời giải:

– Phương trình hóa học của phản ứng giữa etyl bromua với dung dịch NaOH đun nóng

CH₃-CH₂-Br + NaOH $small xrightarrow[]{t^0}$ CH₃-CH₂-OH + NaBr

– Phương trình hóa học của phản ứng giữa etyl bromua với dung dịch NaOH + C₂H₅OH đun nóng.

CH₃-CH₂-Br + NaOH $small xrightarrow[]{C_2H_5OH,: t^0}$ CH₂=CH₂ + NaBr + H₂O

* Bài 3 trang 195 SGK Hóa 11: Viết phương trình hóa học của phản ứng (nếu xảy ra) giữa ancol etylic, phenol với mỗi chất sau: natri, natri hiđroxit, nước brom, dung dịch HNO₃.

* Lời giải:

– Ancol và phenol đều tác dụng với Na theo PTHH sau:

2CH₃-CH₂-OH + Na → 2CH₃-CH₂-ONa + H₂↑

2C₆H₅-OH + 2Na → 2C₆H₅-ONa + H₂↑

– Ancol etylic (C₂H₅OH) không phản ứng với ba chất còn lại, chỉ có phenol phản ứng:

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

C₆H₅OH + 3Br₂ $small xrightarrow[]{t^0,: xt}$ C₆H₂OHBr₃ + 3HBr (Br ở thế ở vị trí 2,4,6)

C₆H₅OH + 3HNO₃ $small xrightarrow[]{t^0,: xt}$ C₆H₂OH(NO₂)₃ + 3H₂O (NO₂ ở vị trí 2,4,6)

* Bài 4 trang 195 SGK Hóa 11: Ghi Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô vuông cạnh các câu sau:

a) Hợp chất C₆H₅– CH₂-OH không thuộc loại hợp chất phenol mà thuộc ancol thơm.

b) Ancol etylic có thể hòa tan tốt phenol, nước.

c) Ancol và phenol đều có thể tác dụng với natri sinh ra khí hidro.

d) Phenol có tính axit yếu nhưng dung dịch phenol trong nước không làm đổi màu quỳ tím.

e) Phenol tan trong dung dịch NaOH là do đã phản ứng với NaOH tạo thành muối tan.

g) Phenol tan trong dung dịch NaOH chỉ là sự hòa tan bình thường .

h) Dung dịch phenol trong nước làm quỳ tím hóa đỏ.

* Lời giải:

a) Đ; b) Đ; c) Đ; d) Đ;

e) Đ; g) S; h) S.

* Bài 5 trang 195 SGK Hóa 11: Hoàn thành các dãy chuyển hóa sau bằng các phương trình hóa học:

a) Metan small xrightarrow[]{(1)} Axetilen small xrightarrow[]{(2)} Etilen small xrightarrow[]{(3)} Etanol small xrightarrow[]{(4)} Axit Axetic

b) Benzen small xrightarrow[]{(1)} Brombenzen small xrightarrow[]{(2)} Natri phenolat small xrightarrow[]{(3)} Phenol small xrightarrow[]{(4)} 2,4,6-tribromphenol

* Lời giải:

a) Ta có các PTHH sau:

2CH₄C₂H₂ + 3H₂

CH≡CH + H₂ $small xrightarrow[]{t^0,Pb/PbCO_3}$ CH₂=CH₂

CH₂=CH₂ + HOH $small xrightarrow[]{t^0,: xt}$ CH₃-CH₂OH

CH₃-CH₂OH small xrightarrow[]{men: d{hat{a}}'m} CH₃COOH + H₂O

b) Ta có các PTHH sau:

C₆H₆ + Br₂ $small xrightarrow[]{Fe,: t^0}$ C₆H₅Br + HBr

C₆H₅Br + 2NaOH_(đặc) $small xrightarrow[]{ t^0: cao,: P : cao}$ C₆H₅ONa + NaBr + H₂O

C₆H₅ONa + CO₂ + H₂O $small xrightarrow[]{t^0}$ C₆H₅OH + NaHCO₃

C₆H₅OH + 3Br₂ $small xrightarrow[]{Fe,: t^0}$ C₆H₂OH(Br₃)↓_(trắng) + 3HBr (Br thế vào vị trí 2,4,6) 2,4,6-tribromphenol

* Bài 6 trang 195 SGK Hóa 11: Cho hỗn hợp gồm etanol và phenol tác dụng với natri (dư) thu được 3,36 lít khí hidro ở đktc. Nếu cho hỗn hợp trên tác dụng với dung dịch nước brom vừa đủ thu được 19,86 gam kết tủa trắng của 2,4,6-tribromphenol.

a) Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

b) Tính thành phần phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp đã dùng.

* Lời giải:

Ta gọi x, y lần lượt là số mol của etanol và phenol.

a) Các PTHH xảy ra:

2C₆H₅OH + 2Na → 2C₆H₅ONa + H₂↑ (1)

x(mol) x/2

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑ (2)

y(mol) y/2

2C₆H₅OH + 3Br₂ → 2C₆H₂OH(Br₃)↓_(trắng) + H₂↑ (3)

y(mol) y(mol)

C₆H₂OH(Br₃) là: 2,4,6-tribromphenol

b) Tính thành phần phần trăm khối lượn

– Khi cho hỗn hợp etanol và phenol, phản ứng với Na thì xảy ra pư (1) và (2), khi đó số mol khí H₂ thu được là:

mà theo PTPƯ (1) và (2), ta có: $small n_{H_2}=frac{x}{2}+frac{y}{2}=0,015$ (*)

– Khi hỗn hợp trên tác dụng với dung dịch nước brom vừa đủ thu được 19,86 gam kết tủa, chỉ có phản ứng (3), số gam kết tủa thu được chính là của 2,4,6-tribromphenol;

Theo PTHH (3) ta có: $small y=frac{19,86}{331}=0,06(mol)$

Thay vào pt(*) ta được: x = 0,24.

Vậy khối lượng etanol C₂H₅OH trong hỗn hợp là: m_C2H5OH = 0,24.46 = 11,4(g)

Vậy khối lượng phenol C₆H₅OH trong hỗn hợp là: m_C6H5OH = 0,06.94 = 5,64(g)

$small Rightarrow %m_{C_2H_5OH}=frac{11,04}{11,04+5,64}.100%=66,2%$

$small Rightarrow %m_{C_6H_5OH}=frac{5,64}{11,04+5,64}.100%=33,8%$

* Bài 7 trang 195 SGK Hóa 11: Trong các chất sau, chất nào có nhiệt độ sôi cao nhất?

A. phenol; B. etanol;

C. đimetyl ete; D. metanol

* Lời giải:

– Đáp án: A. phenol;

Trong các chất trên thì phenol có nhiệt độ sôi cao nhất (khối lượng phân tử càng lớn nhiệt độ sôi càng cao).

Hy vọng với phần bài tập luyện tập về Ancol, Phenol, dẫn xuất của halogen ở trên giúp các em hệ thống lại phần kiến thức này một cách tốt nhất. Mọi thắc mắc và góp ý các em hãy để lại ở phần bình luận để Mầm Non Ánh Dươngghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.

Bản quyền bài viết thuộc trường Mầm Non Ánh Dương. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận.
Nguồn chia sẻ: Trường Mầm Non Ánh Dương (mamnonanhduongvt.edu.vn)

Source: Mamnonanhduongvt.edu.vn
Category: Giáo dục